Een blik in het verleden
Zoals de meeste historische ommegangen is ook de Dendermondse Reuzenommegang ontstaan uit een processie. ‘Katuit’ markeerde vroeger het einde van de Dendermondse zomerkermis, die op zijn beurt verbonden was met het kerkwijdingsfeest van de Onze-Lieve-Vrouwekerk (11e eeuw) op de feestdag van Sint-Jan-Onthoofding, zijnde 29 augustus.
In het midden van de 15e eeuw waren reuzen een verworvenheid geworden in de ommegangen en de volksfeesten. Sedert 1522, na een beslissing terzake van de bisschop van Kamerijk, viel de Reuzenommegang op de donderdag na de vierde zondag van augustus (wat soms ook 1 september kon opleveren). Sedert 2005 is gekozen voor een nieuwe datumbepaling: de laatste donderdag van augustus.
Tot in de jaren 1960 bleef de Reuzenommegang een zeer eenvoudige optocht. De drie Gildereuzen, die toen nog gestald waren in het “Groenselhuis” naast de Vismijn, werden in de namiddag van de Vlasmarkt naar de Grote Markt gebracht en tentoongesteld voor het toenmalige politiebureau aan het Stadhuis. Daarna volgde een optocht langs verschillende kroegen in de stad. De begeleiding van de Reuzen, elk voorzien van twee dragers, beperkte zich tot twee trommelaars, twee politieagenten en enkele fakkeldragers.
Vernieuwing en internationale erkenning
In 1967 werd het initiatief genomen om Katuit te herwaarderen en om rond de drie Gildereuzen een echte ommegang te bouwen. Onder impuls van regisseur Franki Hervent werd Katuit het grootse evenement dat het vandaag is: een feeërieke avondstoet waarbij de gildereuzen omringd worden door een duizendtal historisch gekostumeerde figuranten. Praalwagens met paarden, muziekkorpsen, professioneel straattheater, steltlopers, vendelzwaaiers en fakkeldragers zorgen telkens voor een uniek spektakel.
In de ommegang komen historische of volkse taferelen aan bod, zoals over de geschiedenis of de spotnamen van Dendermonde. Toch wordt ook telkens veel aandacht besteed aan eigentijdse animatie en speciale effecten. Ruim 40 000 toeschouwers verdringen zich elk jaar langsheen de omloop om niets van dit reuzenspektakel te missen.
De apotheose op de Grote Markt, met de drie gildereuzen en de Ros Beiaardharmonie, is altijd even indrukwekkend. Het grote muzikale luchtvuurwerk van achter het stadhuis en een sfeervolle afterparty zorgen voor een prachtige afsluiter.
Katuit behoort al decennia tot de belangrijkste folkloristische evenementen in Vlaanderen. Hoogtepunt van erkenning is de opname in 2005 van de drie gildereuzen en hun ommegang op de 'Representatieve lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid ' van UNESCO.
Franki Hervent heeft maar liefst 3 Ros Beiaardommegangen en 46 Katuiten geregisseerd. Sinds 2013 is de regie van Katuit in handen van Patrick Segers. Zoals zijn voorganger probeert ook hij verder te vernieuwen zonder de tradities en eigenheden van Katuit uit het oog te verliezen.
