De walvis is een element dat reeds enkele eeuwen in verschillende Vlaamse ommegangen voorkomt en verwijst meestal naar de zeegod Neptunus uit de Klassieke Oudheid of het bijbelverhaal van Jonas. De walvis uit de Dendermondse ommegangen heeft echter een andere ontstaansgeschiedenis en verwijst naar de vangst van een jonge ‘walvis’ (eigenlijk een witte dolfijn of beloega) in de Schelde in 1711 door vissers van Grembergen en Baasrode. In de ommegang van dat jaar trok de echte walvis spuitend mee, een nimf met boog en pijl op de rug dragend. Later werd een praalwagen met een witte walvis gemaakt, deze ging mee in de Ros Beiaardommegangen tot 1952.
Ter gelegenheid van de ommegang van 1958 werd een nieuwe walviswagen ontworpen door de Dendermondenaar Jos De Decker en zijn beeldhouwklas van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Dit grijsgroene exemplaar kreeg herhaaldelijk een opfrisbeurt (onder meer naar aanleiding van de Ros Beiaardommegangen 2000 en 2010) en ging tot 2015 regelmatig mee in Katuit.
Voor Katuit 2016 werd een totaal nieuwe praalwagen gerealiseerd, een visueel en technisch hoogstandje waarmee een oud onderdeel van de ommegangen in een volledig nieuw kleedje werd gestoken.
In 1712 creëerde de plaatselijke kunstschilder Casper Frans Thielens een waarheidsgetrouw schilderij van de walvis. Dit schilderij werd enkele keren in de ommegang vóór de walvis meegedragen en is vandaag nog steeds te bewonderen in het Vleeshuismuseum.
